Agressief gedrag komt voor in alle stadia van dementie. Het kan heel bedreigend zijn als je zorgbehoevende ineens begint te schelden, dreigen of slaan.
Hoe ga je daarmee om? We geven je tips om agressief gedrag te voorkomen en tips voor het moment dat je naaste al agressief is.
Tips voor het voorkomen van agressief gedrag
Het is belangrijk je te realiseren dat het gedrag niet tegen jou persoonlijk is gericht. Het is een symptoom van de ziekte. Probeer te achterhalen wat het agressieve gedrag veroorzaakt. Als je weet wat je zorgbehoevende boos maakt, kun je dat misschien voorkomen. Afhankelijk van de aanleiding voor het gedrag kun je het volgende doen:
- Zorg voor een rustige dagstructuur met voldoende beweging. Die routine biedt veiligheid en houvast. Kijk ook of licht, lawaai en drukte, agressief gedrag veroorzaken. Daglicht is beter dan kunstlicht!
- Stel minder eisen zodat je zorgbehoevende minder gefrustreerd raakt. Maar als je zorgbehoevende boos wordt, als je haar/hem helpt met aankleden, wil zij/hij dat toch misschien liever zelf doen.
- Neem de tijd om uit te leggen wat er gebeurt. Praat met een zachte stem (maar niet als een kleuterjuf!), spreek langzaam en gebruik korte zinnen.
- Ga niet haasten en probeer geduld te hebben; de dingen gaan niet meer zo snel als je gewend was.
- Laat merken dat je waardeert wat je zorgbehoevende doet en vraag haar/hem je te helpen met klusjes.
- Zorg dat je zorgbehoevende haar/zijn energie kwijt kan in wandelen, werken in de tuin of iets anders wat zij/hij leuk vindt om te doen en waardoor zij/hij in beweging komt.
- Agressie kan een lichamelijke oorzaak hebben, bijvoorbeeld pijn of een schommelde bloedsuikerspiegel. Let op de “signalen die op pijn kunnen wijzen” en check wanneer je zorgbehoevende voor het laatst heeft gegeten.
- Vraag hulp. Bespreek agressie altijd met de mantelzorger en huisarts. Agressie is enorm belastend. Als niets helpt, is soms het gebruik van gedragsbeïnvloedende medicijnen (psychofarmaca) noodzakelijk. Lees het artikel “Medicatie voor gedragsproblemen bij dementie”.
Tips voor het moment
Ondanks je inspanningen zul je agressief gedrag niet altijd kunnen voorkomen. Krijg je ermee te maken, dan kun je het volgende doen:
- Blijf rustig, zorg dat je zorgbehoevende je goed kan zien en maak oogcontact; laat het niet merken als je bang bent.
- Houd afstand en pak haar/hem niet vast.
- Vertel op een rustige toon dat niemand haar/hem kwaad wil doen. Die toon kan al kalmerend werken, zelfs zonder dat je naaste begrijpt wat je bedoelt.
- Vermijd discussies, laat je er niet toe verleiden.
- Probeer je naaste af te leiden met eten of drinken, muziek, televisie of door over iets anders te praten.
- Geef haar/hem de kans om naar een open ruimte te lopen, bijvoorbeeld naar buiten.
- Als de situatie lichamelijk bedreigend is, bescherm dan jezelf en verlaat de kamer. Bel wel meteen de huisarts, ook ’s avonds en in het weekend. Samen kunnen jullie beslissen wat er moet gebeuren.
Komt van: “Alzheimer Nederland”, aangepast aan onze Belgische spreektaal.