Licht is belangrijk, ook voor je zorgbehoevende met dementie. Voldoende daglicht heeft een positief effect op haar/zijn gezondheid, haar/zijn dag- en nachtritme en eventuele somberheid of depressie. Ook zonder een dure daglichtinstallatie kun je veel doen aan het licht in huis.
Een verstoorde biologische klok
Alle vormen van dementie tasten vroeg of laat de hersencellen aan die de biologische klok van je zorgbehoevende aansturen. Hierdoor kan zij/hij onrustig slapen en ’s nachts actief worden terwijl ze/hij overdag passief en slaperig is. Slaapmedicatie helpt niet altijd omdat je zorgbehoevende er extra verward van kan raken.
Voor jou als mantelzorger is het verstoorde dag- en nachtritme van je zorgbehoevende heel vermoeiend. Je krijgt te weinig slaap en kunt dit op den duur niet meer volhouden. Het is voor veel mantelzorgers een reden om hun zorgbehoevende op te laten nemen in een woonvoorziening. Wil je haar/hem nog zo lang mogelijk thuis houden, kijk dan wat je kunt doen aan het licht in huis.
Wat doet licht?
Licht is geen geneesmiddel. Het herstelt de biologische klok niet, maar kan deze wel ondersteunen. Daarnaast is daglicht onmisbaar voor een goede gezondheid en heeft het een positieve invloed op de concentratie, alertheid en het humeur van je zorgbehoevende. Lichttherapie heeft een bewezen effect op somberheid en depressieve klachten.
De lichtsterkte wordt uitgedrukt in de eenheid lux. Per dag is een uurtje blootgesteld zijn aan 10.000 lux over het algemeen genoeg. Een zonnige dag is goed voor 100.000 lux, een bewolkte dag geeft nog altijd 10.000 lux in de buitenlucht.
Met voldoende en soms extra licht kun je je zorgbehoevende helpen om de dag als dag te ervaren. Gedempt licht in de avond helpt haar beseffen dat de dag voorbij is en het tijd is om te gaan slapen. Uit onderzoek is gebleken dat langdurige lichttherapie bij alzheimer depressieve klachten vermindert en de slaap verbetert. De verbeteringen zijn bescheiden, zijn geleidelijk zichtbaar en treden niet bij iedereen op.
‘Ik wil niet meer zonder. Die lamp werkt zeker! Alleen al het feit dat je denkt dat het helpt, is positief.’
Frans (77)
Wat kun je doen?
Om het bioritme van je zorgbehoevende te ondersteunen kun je het volgende doen of uitproberen:
- Iedere dag een uurtje met haar/hem naar buiten gaan. Zelfs als het een bewolkte dag is, krijgt zij/hij toch voldoende daglicht.
- Kijk in huis waar het meeste daglicht binnenkomt en maak daar haar/zijn favoriete plek.
- Zoek op bijvoorbeeld “lichttherapie.nl” naar een daglichtlamp die bij jullie situatie en budget past. Afhankelijk van de sterkte van de lamp kan je je zorgbehoevende een halfuur tot twee uur per dag in het licht zetten. Let er op dat er naast de daglichtlamp voldoende licht in de ruimte is zodat het contrast niet te groot is.
- Let bij de aanschaf van de lampen in huis naast de lichtsterkte ook op “de kleur van de lamp.” Aan de kleur van het licht herkent het lichaam de seizoenen en het tijdstip van de dag.
- Donkere kleuren absorberen licht. Misschien kun je het wat lichter in huis maken door muren en plafonds wit te houden en lichte kleuren te gebruiken voor meubels en vloeren.
- Zorg voor gelijkmatig lamplicht door kappen te gebruiken en het (felle) licht naar boven te laten schijnen in plaats van naar beneden. De weerkaatsing tegen plafond en muren zorgt voor een mooie verspreiding van het licht.
- Zonlicht mag niet verblindend zijn, daar heeft je zorgbehoevende niets aan. Dunne vitrage kan het felle licht filteren zonder dat het aan kracht verliest.
- Met een dimmer kun je zorgen voor licht dat past bij het tijdstip van de dag.
- Gebruik extra licht waar dat nodig is. bvb. boven de eettafel, in de hal of in de keuken.
Komt van: “Alzheimer Nederland”, aangepast aan Belgische spreektaal.