Vandaag maakt de Zorginspectie een eerste lading inspectieverslagen van rusthuizen publiek. Uw krant kon er al 150 inkijken en stelt vast dat haast elk rusthuis tekortschiet op het vlak van medicatie. Maar ook wat vrijheidsbeperking van bewoners betreft, is er nog een lange weg te gaan.
Pieter Lesaffer Dinsdag 1 maart 2022 om 03:00 - Het Nieuwsblad
Amper twee rusthuizen krijgen van de zorginspectie een voldoende voor “medicatieveiligheid”, alle andere hebben op dat vlak één of meerdere tekorten. Dat blijkt uit de eerste lading inspectieverslagen die de Vlaamse overheid vandaag bekendmaakt. In die verslagen controleert de zorginspectie onder meer de staat van het gebouw, het personeelsaantal, de medicatieveiligheid en de zorgdossiers. Dat er een probleem is op personeelsvlak is eerder al gebleken. Maar ook op het vlak van medicatieveiligheid schieten de rusthuizen tekort.
Het gaat dan onder meer over de bewaring van medicijnen, de controle op de vervaldata en het doorgeven van informatie. In sommige gevallen merkt de inspectie bijvoorbeeld op dat er geen controle is op de temperatuur waarin de medicatie wordt bewaard, of de medicijnen liggen in een koelkast bij etenswaren – wat niet mag. In nog andere gevallen is er niemand die de vervaldata bijhoudt of registreert niemand de informatie over het gebruik.
Dat schept het beeld van woonzorgcentra die wel heel nonchalant met medicatie lijken om te springen. “Maar het is zeker niet zo dramatisch als het lijkt”, zegt Veerle Foulon, hoogleraar farmaceutische zorg. Zij deed al veel onderzoek naar medicatie in de ouderenzorg. “De wetgeving rond medicatie is nogal ingewikkeld, waardoor het voor woonzorgcentra niet altijd even duidelijk is wat ze precies moeten doen. Tegelijk ligt daar toch wel een opdracht voor de woonzorgcentra zelf, om bewuster met medicatie om te gaan. Een gemiddelde rusthuisbewoner neemt negen geneesmiddelen per dag. Er is dus veel medicatie in omloop, maar er is te weinig focus en overleg over de manier waarop je daarmee omgaat. Laat dit daarom een wake-upcall zijn.”
Te weinig overleg
Een ander opvallend aspect in de verslagen zijn de “vrijheidsbeperkende maatregelen” of fixatie. Dat gaat dan over bejaarden – voor hun eigen veiligheid – vastbinden op bed, maar evengoed over een tafeltje voor de zetel zetten om een val te vermijden. Een op de drie rusthuizen voldoet volgens de inspectie op dat punt niet, met als belangrijkste tekort dat zij de familie te weinig betrekken of niet met de arts overleggen.
“Ik vermoed dat dit misschien nog te vaak als een automatisme gebeurt, of dat het er door personeelsgebrek niet van komt om te overleggen”, zegt zorgspecialist Anja Declercq (KU Leuven). “Dit is nochtans een heel gevoelig thema, waarin je geborgenheid en veiligheid goed moet afwegen. Daar is dus veel overleg voor nodig. Het is heel ingrijpend om iemands vrijheid in te perken. In sommige andere landen is fixatie daarom zelfs verboden.” Er is in ons land dus wel nog een weg te gaan. Al vermeldt de inspectie zelf bij een aantal woonzorgcentra dat er misschien wel overleg is geweest, maar dat dat niet is bijgehouden en dus “niet aantoonbaar” is.
LEES OOK. Vergelijk de rusthuizen in jouw buurt in de Rusthuiswijzer.
73. RUSTHUISWIJZER. Vergelijk hier alle rusthuizen in jouw buurt: zoveel kost een kamer en dit krijg je in ruil - dementieathome.be