De Vlaamse Zorginspectie heeft twee weken geleden op één dag inspecties uitgevoerd in zeven woonzorgcentra van Orpea. Zo wil ze een zicht krijgen op de huidige manier van werken binnen de groep die in Frankrijk onder vuur ligt.
Veerle Beel Woensdag 16 februari 2022 om 06:44 in Het Belang van Limburg
- Alle woonzorgcentra mogen om de drie jaar het bezoek van een inspecteur verwachten. Bij acht van de 24 Orpea-vestigingen in Vlaanderen bleek dat niet binnen die tijdsspanne gebeurd te zijn. Op 3 februari besloot de Vlaamse Zorginspectie daarom tot een inhaalmanoeuvre: ze stuurde inspecteurs naar zeven Orpeavestigingen, in de achtste was een inspectie onmogelijk vanwege een covid-uitbraak.
LEES OOK. Meerdere klachten wegens gebrekkige zorg in duurste woonzorgcentrum van Limburg zie bij "Actuuel - 25. Meerdere klachten.... van 9/02/2022"
De inspecties werden op dezelfde dag uitgevoerd, om te voorkomen dat het ene woonzorgcentrum personeel zou inboeken op de planning van het andere. Dat gebeurde eerder bij Orpea-vestigingen die met een tekort aan personeel kampten, zegt Bart Croes, de woordvoerder van het kabinet van minister van Welzijn Wouter Beke (CD&V).
De datum lijkt niet toevallig: een week voor de inspecties verscheen in Frankrijk Les fossoyeurs (‘De doodgravers’), het boek van de onderzoeksjournalist Victor Castanet. Daarin legt hij bloot hoe in Frankrijk het winstbejag en de winstoptimalisatie van de Orpeagroep ten koste van de kwaliteit van de zorgverlening gaan. Politiek en publiek reageerden er met woede en verontwaardiging.
Verhoogd toezicht
Los van de inspecties die twee weken geleden plaatsvonden, staan twee van de 24 Vlaamse Orpea-vestigingen, de woonzorgcentra Park Lane in Antwerpen en James Ensor in Oostende, al sinds eind vorig jaar onder verhoogd toezicht, nadat er bij onaangekondigde controlebezoeken tekorten waren vastgesteld. Zo was er in Park Lane geen verpleegkundige aanwezig tijdens de nacht, wat nochtans verplicht is.
Marijke Verboven, de woordvoerster van Orpea Belgium, verwijst naar het tekort aan verpleegkundigen op de arbeidsmarkt, en de strijd om goede arbeidskrachten. Volgens haar is dat tekort structureel weggewerkt, en ze betreurt dat het verhoogde toezicht nog niet is opgeheven. Bij het kabinet van minister Beke luidt het dat het agentschap Zorg en Gezondheid, dat beslist wie er onder verhoogd toezicht blijft, hier niet licht overheen gaat: ‘Een voorziening staat niet zonder grondig voorgaand proces op de “lijst verhoogd toezicht” en een voorziening wordt ook niet zonder grondig na-traject van de lijst geschrapt.’
De tekorten bij Park Lane zouden niet alleen het personeel betreffen, maar ook de zorgdossiers, die onvoldoende ingevuld waren. Zorgdossiers zijn zeer belangrijk als werkinstrument, zegt de Zorginspectie. Zeker gezien de huidige personeelskrapte waarbij voorzieningen ook personeel van andere afdelingen, interimarissen en jobstudenten inzetten.
Families van bewoners in Park Lane getuigen over die tekorten. Een van hen is Pascale Diels, wier moeder alzheimer heeft. “Ik ga vaak op bezoek,” zegt Diels, ‘en ik zie dat ze achteruitgaat. Maar op een dag belde mijn broer. Hij zei dat mama ineens nog zoveel meer verslechterd was. We wisten niet waarom. Vijf dagen later zei een verpleger ineens, op een zondag: ‘Ja maar, uw mama is wel gevallen.’ Men had het niet eerder nodig gevonden ons dat te vertellen.”
Schuldgevoel
Toen ze de directeur daarover aansprak, zei hij dat hij niet op de hoogte was. “Zoveel residenten zijn daar niet: maar 22. En ik had een afspraak gevraagd, dus dan kon hij toch wel even haar zorgdossier lezen?” Diels kampt nu met een schuldgevoel: “Ik ben degene die beslist heeft dat mijn moeder daar zou gaan wonen. Haar verblijf heeft al 100.000 euro gekost, en ik gun haar het allerbeste. Maar ik heb tegen de directeur gezegd dat ik het toch afschuwelijk veel geld vind, om pas na vijf dagen te moeten horen dat ze gevallen is!”
De tante van een vrouw die niet genoemd wil worden, is in september overleden, na een verblijf van negen maanden in Park Lane. “Ik was altijd opgedraaid als ik van een bezoek aan haar terugkwam’, zegt de vrouw. ‘Het eten was er lekker, dat is waar. Maar de animatie was nul: na het middageten bleven veel bewoners hangen in de grote zaal. Ze zaten daar veelal alleen.”
Volgens de vrouw werd haar tante ook onvoldoende vaak gewassen en droeg ze vaak dezelfde kleding, die er dan vervuild uitzag. “Ze legden een maandverband in haar ondergoed, omdat tante wat urineverlies had. Bijna elke keer viel dat in het toilet. Woonzorgcentra krijgen nochtans geld van de overheid om gepast incontinentiemateriaal te voorzien, zoals luierbroekjes.”
Oud-medewerkers van de Orpea-groep in Vlaanderen bevestigen aan de redactie dat er een snelle turn-over van personeel en van directeurs is. Zo passeerden in het woonzorgcentrum Park Lanesinds de start in 2016 al vijf directeurs. Tegen de vorige is een gerechtelijk onderzoek aan de gang.