Om de vergrijzing op te vangen, legt Zorgnet-Icuro, de koepel van meer dan 300 woonzorgcentra, een ingrijpend plan op tafel. Tegen 2030 moeten er zevenduizend extra kamers komen, en wie nog zelfstandig genoeg is, is niet langer welkom.
Nieuwsblad - Pieter Lesaffer - 20/11/2023 om 03:00
“De statistieken spreken voor zich”, zegt Margot Cloet, topvrouw van Zorgnet-Icuro, over de vergrijzing. “Er zijn nu 220.000 Vlamingen ouder dan 85 jaar, over tien jaar worden dat er bijna 300.000 en tegen 2040 zullen dat er 350.000 zijn. Nooit eerder in de geschiedenis ging de vergrijzing op korte tijd zo snel. We zien dat perfect op ons afkomen, en toch ligt nog steeds geen enkel plan klaar om dat aan te pakken. Dat moet nu nochtans dringend voorbereid worden, anders dreigt de hele zorgsector in elkaar te zakken.”
Zo’n plan moet voor Zorgnet-Icuro, dat de ruim 300 vzw-rusthuizen vertegenwoordigt, heel breed gaan, van extra zorg tot huisvesting en mobiliteit. Maar ze heeft ook een duidelijke vraag op korte termijn voor deze Vlaamse regering, en meer bepaald voor bevoegd minister van Welzijn, Hilde Crevits (CD&V). De koepelorganisatie stelt voor om de komende jaren extra rusthuiskamers te bouwen: zevenduizend bijkomende plaatsen tegen 2030, waardoor het aanbod van de Vlaamse woonzorgcentra van 85.000 naar 92.000 plaatsen zou gaan.
“Sowieso zijn er in de planning van de Vlaamse regering al drieduizend extra kamers voorzien tegen 2025”, zegt Margot Cloet. “Wij vragen dat die er zeker komen en dat daarnaast nog eens vierduizend extra plaatsen komen tegen 2030.” Als dat niet gebeurt, vreest Cloet over enkele jaren ellenlange wachtlijsten voor de woonzorgcentra én een grote druk op de ziekenhuizen. “De zorgvraag zal de komende jaren sowieso toenemen, en als mensen niet in een woonzorgcentrum terecht kunnen, dan zullen ze naar het ziekenhuis gaan.”
Minst zorgbehoevend
Zorgnet-Icuro koppelt daaraan nog een tweede, ingrijpende maatregel om de druk van de ketel te halen. Zo zouden – geleidelijk aan - de minst zorgbehoevende bejaarden niet meer welkom zijn in de woonzorgcentra. Dat zijn de zogenaamde O- en A-profielen, ouderen die nog redelijk zelfredzaam zijn. Zij maken nu 15 procent van de rusthuisbewoners uit. “Deze mensen kunnen via andere vormen van ouderenzorg opgevangen worden”, aldus Cloet. “We moeten af van het zwart-witdenken: ofwel thuis ofwel in een woonzorgcentrum. Er zijn veel schakeringen, zoals thuis- en gezinszorg, lokale dienstencentra en assistentiewoningen.”
“Nooit eerder in de geschiedenis ging de vergrijzing op korte tijd zo snel. We zien dat perfect op ons afkomen, en toch ligt nog steeds geen enkel plan klaar om dat aan te pakken”
Margot Cloet
Topvrouw Zorgnet-Icuroaar 0,9 gaat.”
Dat zou niet enkel extra plaatsen creëren voor wie het echt nodig heeft, hierdoor zou ook de gemiddelde verblijfduur in een woonzorgcentrum dalen – dat is nu gemiddeld anderhalf jaar. “Een verblijf in een woonzorgcentrum wordt eigenlijk een goed omkaderde zorg voor het levenseinde, zoals het Nederlandse model met verpleeghuizen”, zegt Cloet. “Daarvoor zal ook meer personeel nodig zijn, want elke bewoner heeft dan complexe zorgnoden. Een deel van ons plan is daarom de personeelsnorm te verhogen. Nu is er 0,6 personeelslid per bewoner, wij vragen dat dit naar 0,9 gaat.”
Voor de verkiezingen
De grootste versnelling in de vergrijzing vindt pas vanaf 2030 plaats, maar voor Zorgnet-Icuro is er geen tijd te verliezen om dat nu voor te bereiden. “De Vlaamse regering moet hierover nu beslissen, want zorgaanbieders moeten een planning kunnen maken”, zegt Margot Cloet. “Het gaat ook niet meer om politieke keuzes of prioriteiten. Er is geen optie meer om keuzes te maken, dit is gewoon noodzaak. Als er nu niks gebeurt, komen niet enkel de woonzorgcentra en de ziekenhuizen onder druk. Dat zal ook een enorme impact op gezinnen hebben. Als er niet genoeg plaatsen in de woonzorgcentra zijn, dan zal een deel van de zorg automatisch bij de kinderen komen.”
LEES OOK. Ziekenhuiskoepel wil uitbreiding van flexi-jobs naar zorgpersoneel
Aan het plan hangt een stevig prijskaartje, alleen al voor de bouw van extra kamers. Zorgnet-Icuro pleit bovendien voor hogere bouwsubsidies. “Die zijn de voorbije jaren niet mee gestegen met de hogere bouwkosten”, zegt Cloet. “Nu al worden verbouwingen en nieuwbouw daarom uitgesteld. Zonder hogere subsidies zullen instellingen geen andere keuze hebben dan die bouwkosten door te rekenen aan de bewoners. Maar ik denk niet dat we zitten te wachten op een gemiddelde rusthuisfactuur van drieduizend euro (die is nu 2.100 euro, red.)?”
“Dat zal ook een enorme impact op gezinnen hebben. Als er niet genoeg plaatsen in de woonzorgcentra zijn, dan zal een deel van de zorg automatisch bij de kinderen komen”
Margot Cloet
Topvrouw Zorgnet-Icuro
Ook de extra personeelsinzet en de bijkomende vraag naar alternatieven zoals thuiszorg, doen de factuur toenemen. “Maar Vlaanderen heeft met de Vlaamse sociale bescherming een eigen verzekering. Dat kan ze uitbouwen tot een sociale zekerheid, net om zulke uitdagingen aan te gaan. Er zal iets moeten gebeuren, er is geen andere keuze.”
rechtstreekse link:
https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20231119_97096090?utm_source=nieuwsblad&utm_medium=newsletter&utm_campaign=ochtend&utm_content=newspart1&utm_term=0-0&M_BT=11150986598444